چاه بنک

چاه بنک

تحقیق و نوشته :

علی فرزانه

بخش اول

چاه بنک :

 ازگذشته بسیار  دورتا قبل ازسال  1347 هجری شمسی آب آشامیدنی مردم بنک  تنها از چاه آب شیرین بنک بوده است وتاکنون مشهورترین چاه در این منطقه بشمار می آید ، این چاه مشهور در بین بیش از صد چاه که در منطقه وجود دارند قرار گرفته است  وبعلت کیفیت بالاوآب گوارا و ممتازی که داشته بی نظیر وزبان زد خاص وعام بوده  است بسیاری ازمردم روستاهای همجوار ومسافرانی که از کنار چاه مزبور  بسوی بنادرثلاث همواره در رفت وآمد بوده اند از آب شیرین ومرغوب آن علیرغم فاصله نسبتا طولانی ظروف ومشکها ی خود را پر نموده با خود می برده اند همچنین کارمندان وشاغلین ادارات دولتی وبرخی ازمتمولین کنگان بویژه حکام این بندر آب نوشیدنی خودرا از چاه بنک تآمین می نموده اند که برای تآمین آن عوامل خودرا با چارپان وظروف لازم  از کنگان به بنک  می فرستاده اند بعضی از اهالی کنگان  نیز ، از چاه بنک  بشکه ودله های مخصوص ویا مشک هائی پرکرده بوسیله چهار پایان به بندرکنگان می برده اند ، ناگفته نماند  ناخدایان ودریا نوردان قبل از مسافرت در یائی خصوصا درفصل جستجو وصید مروارید که معمولا سفر طولانی در پیش داشته اند ، آب مورد نیاز خودرا از این چاه مشهور که آب گوارا وزلالی داشته است بوسیله بند ودول بالا کشیده هنگام مسافرت با خود برده وذخیره می کرده اند که موقع مسافرت دریائی آز آب شیرین وگوار استفاده کنند   

 چاه بنک از آغازایجاد وحفرآن تا کنون در میان ، بیش از صد حلقه چاه موجود منحصر به فرد بوده ومعروفترین چاه  این منطقه بشمار می آید این چاه مشهور با بر خورداری از  آب شیرین سالم وگوارای خود زبان زد خاص وعام بوده ، تا هفتاد سال قبل که بصورت گسترده ومرتب مورد استفاده بوده است نه تنها کفاف اهالی درآن زمان ومردم این روستا می کرده بلکه مسافران وکاروانیانی که همواره در این راه رفت وآمد داشته اند از آب زلال وگوارای آن استفاده نموده وبا خود حمل می کرده اند 

  علاوه برآن ، ناخدایان  وملوانان بندرکنگان هنگام مسافرت در یائی ویا ایام صید ( غوص ) واستخراج مروارید آب مورد نیاز خود را از چاه بنک  تآمین می کرده اند

چاه آب شیرین بنک که به چاه بنک  معروف است از آغاز بهره برداری وحفرآن  که قرنها می گذرد تا کنون در میان ، بیش از صد حلقه چاه کشاورزی وخصوصی منحصر به فرد بوده ومعروفترین چاه  این منطقه بشمار می آید این چاه مشهور با بر خورداری از  آب شیرین ، گوارا وممتازی که دارد تا هفتاد سال قبل بصورت گسترده ومرتب مورد استفاده وبهره برداری بوده است ،آب  این چاه نه تنها کفاف اهالی ومردم روستا درآن زمان بوده بلکه قافله  ها وکاروانیانی که همواره در این راه به شمال وجنوب رفت وآمد داشته اند از آب زلال وگوارای آن استفاده نموده وبا خود حمل می کرده اند  . 

اما حفر وایجاد این چاه تاریخی و مشهوردوسه قرن پیش بوسیله شخص خیری که اصلا وابدا  به دنبال نام ونشان ویا شهرت نبوده است ، پس از بر رسیهای  لازم وکار شناسی کارشناسان مربوطه در زمان خود از لحاظ گستردگی ووسعت مخزن وذخیره آب همچنین وجود سفره آبی کفاف پهناور وگوارا  در  دو سه  قرن گذشته  مکان وموقعیت مناسبی جهت ایجاد وحفر آن بوسیله  کارشناسان از لحاظ گستردگی ووجود سفره انبوه وعظیم آب گوارا وزلال در زیر زمین تشخیص و اقدام به حفر آن نموده اند  با توجه  به اینکه  در مسیررفت وآمد مردم وقافله ها قرار خواهد گرفت که بصورت پیوسته همواره از این مسیر به شمال وجنوب برای داد وستد از مناطق  وسیع دشتی وحومه بسوی بنادر ثلاث  رهسپار ودر رفت وآمد بوده اند ونیاز مبرمی به آب آشامیدنی احساس میشده که این راه مواصلاتی وتجاری  فاقد آن بوده است ،  شخص خیری پس از بررسی لازم در این مکان  اقدام به حفر و ایجاد چاه فوق الذکر نموده وآنرا به نام چاه بنک که مربوط به روستای بنک باشد نامیده است ، وبه عنوان صدقه جاریه لله برای رضای خدا در اختیار عموم قرار داده است   آن انسان خیراندیشی  که کارش خدمت به همنوع وفقط برای رضای خدا بوده را ضی نبوده ونمی خواسته   کوچکترین اثرو یا نامی از خود برچاه پیش گفته بگذارد  ویا به نام خودش تسمیه ومعروف نماید وبلحاظ اینکه در راه خدا  بصورت صدقه جاریه بلا منازع در روستا ی بنک وبرای اهالی این روستا  ورهگذران ، ایجاد وحفرکرده است  ، لهذا از آغازحفر وبهره برداری  تا کنون بنام چاه  بنک معروف ومشهور شده ومی باشد  12 اسفند 1395

 **********

موقعیت کنونی و ویژگی های چاه بنک :

فاصله اش با مرکز شهر:

شمال غربی شهر بنک وسط فلکه شهداء

سابقه تاریخی : به گفته بزرگ سالان حدود صد وپنجاه سال قبل تعریف کرده اند بین  300تا 400 صد سال می باشد

ارتفاع ازسطح زمین تا آب :

ارتفاع پایه چرخ باد :

ارتفاع سکوی ساروچی :

عمق وارتفاع آب :

اندازه دهانه به متر :

ابن  چاه دارای دهانه گشادی است که همزمان برای کشیدن آب بیش از 12 نفرکنار هم ایستاده  بوسیله بند و دول آب به بالا کشیده ودر مشک خالی می کرده اند .

چاه بنک ، با سابقه ای قریب به چهار صد سال  خوشبختانه  اصل و بنیاد آن همان طوریکه  ملاحظه می گردد پا بر جا بوده و می باشد آنهم مرهون توجه ومراقبتهای خاص نیاکان در گذشته  و مردم  بنک از این اثر تاریخی بجای مانده در زادگاه ودیارشان است  از آنجائیکه این نعمت خدادادی از قرون متمادی نسل به نسل به مردم شهربنک رسیده لازم است  همگی بیش از پیش از آن  محافظت ومراقبتهای  لازم به عمل آورند .

ناگفته نباشد  بعلت موقعیت مناسب وممتازی که این چاه دارد  روزانه مورد  بازدید صدها نفر از دور ونزیک می باشد .

موقعیت

این چاه مشهور فبلا در شمال غربی شهرکنار راه قدیم دوراهک – کنگان ، قرار داشت   ومورد استفاده باغ  داران وکشاورزان بنک  ومسافران وکار وانیان بوده .اما  پس از احداث جاده اصلی ونقل وانتقال کالا وبار بوسیله ماشین راه قدیم دوراهک فاقد کیفیت سابق گشته فعلا این راه  برای کشاورزان محلی ورفتن به گلزار شهداء کاربرد دارد همچنین پس از لوله کشی ووجود آب  در شهر چاه بنک نیز بصورت نیمه متروکه درآمده است .

چرخاب یا چرخ باد چاه بنک

سزاوار است  از این چاه مراقبت ویژه نموده وچرخاب بادی به گونه شایسته تری مورد بهره برداری قرار گیرد تا بوسیله وبالا وپائین آمدن پامپ آب چاه راکده نمانده  ومرتب در حال تغییروتحول باشد  ضمنا باز دهی  آب آن نیز به مصرف درختان حاشیه خیایان شهداء برسد

فعلا این اثر تاریخی  در خیابان شهداء وسط فلکه قرار گرفته است در حالیکه متآسفانه چرخاب وپامپ آن ازکار آفتاده عاطل وبی نتیجه در حال چرخیدن است  .  ع – فرزانه